#EARTHRISE – ‘Dünya’nın İlk Fotoğrafı

Son sürat yola çıkan bu roket Apollo 8’i taşıyor. Yaklaşık 50 yıl önce 1968 Aralığında yola çıkan Apollo 8 insanlık tarihinde aya yapılan ilk insanlı yolculuk olacaktı. Uzaya yapılan ilk insanlı yolculuk bu değil karıştırılmasın. 12 Nisan 1961’de dünya dışına çıkan ilk insan Sovyet kozmonot Yuri Gagarin’di. Burada dipnot olarak uzayda söylenen ilk kelimeleri de yad edelim: Yuri Gagarin yeryüzü ile ilk irtibatında şöyle söylemişti… “Şu Güzelliğe Bakın”… Tabi bunu rusça söylemişti ama neyse…

Yuri Gagarin bu güzelliği görmüştü ama o zamanki imkanlarla bir fotoğraf çekememişti, yani biz “Şu Güzelliğe Bakın” derken neden bahsettiğini bilmiyorduk.

İşte Apollo 8 bunu değiştirecekti. Aslında biraz da Sovyet Rusya ve ABD arasındaki “UZAY SAVAŞLARINA” borçluyuz tüm bu gelişmeleri. Çünkü 1960’lar resmen bu tabire uygun şekilde “önce kim uzaya çıkacak, önce kim aya ayak basacak” mücadeleleri ile geçiyordu. Sovyetler Birliği uzaya ilk insanı göndererek ABD’yi bir nevi küçük düşürmüş ve bunun karşılığında ABD Aya ilk ayak basan insanı göndermek için çalışmaları hızlandırmıştı. Rahmetli başkan John F. Kennedy de bir mitinginde şunları söylüyordu:

İşte bu motivasyonla NASA Apollo 8’in görevini aya ulaşmak, ayın ekseni etrafında birkaç tur atmak ve sonrasında geri dönmek şeklinde belirledi. Bu turlar sırasında da gelecekte aya indirilecek araçlar için uygun alanları seçmek ve bilgi almak istiyorlardı.

Apollo aracında 3 kişi vardı.

Satürn Five isimli bir roketin üzerine yerleştirilen araçta, Frank Borman, James Lovell ve William Anders bulunuyordu:

Aya ulaşmak tam olarak 3 gün sürüyor. Az önceki kayıtlardan da göreceğiniz üzere sorunsuz bir yolculuktu ve aya varır varmaz ekip gözlemlerine başlıyor:

Buraya kadar her şey yolunda gidiyor ve ekip gerekli bilgileri topluyordu ve yakında da dünyaya doğru yolculukları başlayacaktı.

Ay yüzeyinden yaklaşık 100 km yüksekte, ay ekseni etrafında dönmeye devam eden ekibin önünde evrenin zifiri karanlığından başka bir şey yoktu. Ta ki 4. Tura gelene kadar.

4. tura başladıklarında ayın ufkunda bir şey belirmeye başlıyor…

İşte o şey hepimizin evi… Dünya gezegeni… Bir insan – aslında 3 insan – binlerce yıldır bize ev sahipliği yapan gezegenimizi ilk kez bu açıdan görme şansını elde ediyor…

Eline fotoğraf makinesini alan William Anders hemen bu anı fotoğraflıyor. İlk başta yalnışlıkla siyah beyaz filmle çekim yapan Anders sonrasında arkadaşlarından renkli filmi de istiyor. Bunun için çok zamanı da yok zira dünya her an ay ufkundan çıkıp gidebilir ama arkadaşları zamanında buluyorlar renkli filmi ve sonunda bu efsane fotoğrafı tüm insanlığa hediye ediyor. Ay ufkundan dünyanın yükselişi söz konusu olduğu için bu fotoğrafa da Earthrise yani dünyanın doğuşu ismi veriliyor. Tabi kendileri ne kadar önemli bir fotoğraf çektiklerini ancak dünyaya döndükten sonra fark ediyorlar…

Fotoğrafçılık tarihinin en ikonik fotoğraflarından biri olmasının yanında birçok açıdan çok önemli bir fotoğraf bu.

Amerika için önemi çok başkaydı. ***Özellikle bu hedefi koyan John F. Kennedy birkaç yıl önce suikaste uğramıştı, aynı yıl içinde Martin Luther King de suikaste kurban gitmişti… Vietnam da dünyanın en gereksiz savaşlarından birinde masumlar can veriyordu ve insanlar umutsuzluğa sürüklenmişti bir nevi…

Bununla birlikte az önce de bahsettiğim gibi yaşadığımız gezegenin neye benzediğini ilk defa gördük. Ama asıl önemlisi bir “farkındalık” fotoğrafıydı bu… Evrendeki yerimizi bize çok iyi anlatan bir farkındalık. Aslında ne kadar önemsiz olduğumuzun bir fotoğrafıydı bu… ***Dünyanın ve insanın evrenin merkezinde değil, uçsuz bucaksız evrende bir toz tanesi kadar küçük olduğunun göstergesiydi…

Ben ise çocukluğumda ilk kez bu fotoğrafı gördüğümde ilk olarak sınırları aramıştı gözlerim. Ama sınırlar ya da kuzey-güney-doğu-batı yoktu…

Şu anda neredeyse 8 milyarı bulacak dünya nüfusunun her bir üyesi işte bu milyarlarca kara parçasından birinde bir araya gelmiş ve çok kısıtlı olan süresini doldurmaya çalışıyor.

Söylenecek ve konuşulacak çok şey var ama ben bu noktada sizi hayal gücünüzle başbaşa bırakmak istiyorum…

Evreni ve evrendeki yerimizi düşünün lütfen…

Haftaya tekrar burada buluşalım mı?

Sevgiler…

Kaynaklar:

(27) Earthrise: The Story Behind William Anders’ Apollo 8 Photograph | 100 Photos | TIME – YouTube

Watch Apollo 8 Crew & Chris Hadfield on the Photo that Changed the World | WIRED Video | CNE

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.