Beklenti Her Şeydir: PYGMALION ETKİSİ

Herkes için çocuğu bir başkadır değil mi? Yaptığı en ufak hareket çok heyecanlandırır anne babayı. Akranlarından çok daha zeki olduğunu, üstün zekalı olduğunu düşünmeyi çok sever herkes kendi çocuğunun.

Ama gelin size bir hikaye anlatayım.

Sıradışı bir atın hikayesini.

19. yüzyılın sonlarında William Von Osten isimli bir adam sahip olduğu atın üstün zekalı olduğunu, buradan yola çıkarak hayvanların da insanlar gibi öğrenebildiğini iddia ediyordu.

Birkaç hayvanda başarısız olduktan sonra Hans ismini verdiği bir atta başarılı olmuştu.

Clever Hans yani Zeki Hans olarak bilinen bu at kendisine sorulan soruların %90’ına doğru cevap veriyordu.

Sorular da öyle basit sorular değil. Hans toplama, çıkarma, bölme gibi işlemler yapabiliyor. Kendisine o günün saati veya tarihi sorulduğunda ön ayaklarını yere vurarak tam olarak doğru cevapları verebiliyordu.

Üstelik Hans Almanca yazılı ...  Devamı

Aracılardan Kurtul – Özgürleş: BLOCKCHAIN

Temel Brittanica, Meydan Larousse ya da bir sürü başka ansiklopedi. Hatırlayanlar burada mı? Belki hala bazılarınızın evinde bu koleksiyonlar duruyordur?

Bu ne diyen arkadaşlara kısaca anlatayım. Bunlar bizim için bugün Wikipedia neyse oydu. Tek ve en güvenilir bilgi kaynağımız. Canımız sıkıldıkça dinozorlardan dünyanın öbür ucundaki ülkelere kadar çok farklı konularda bilgi almak için okuduğumuz başucu kitaplarımız.

Ama buradaki sıkıntı şuydu. Bu kaynakları bir şirket hazırlıyordu ve anlaştığı yazarlarla çok çok önce gerçekleşmiş olaylarla ilgili bilgiler bulunuyordu sadece. Ama en büyük sıkıntı şuydu. Okuduğumuz bilgilerin doğruluğundan da emin değildik. Teyit edebileceğimiz tek yer yine başka ansiklopedilerdi. Bu kaynakları hazırlayanlara güvenmek zorundaydık. Zor zamanlardı anlayacağınız.

Sonra 90’ların başlarında bir şey oldu.

O zamana kadar sadece orduların, ...  Devamı

CORONAVİRÜS (COVID-19) – Tehlike Ne Kadar Büyük?

Coronavirüs.

Dünyanın yeni kabusu.

İnsanlar haklı olarak korku içinde. En büyük nedeni de belirsizlikler ve bilinmezlikler. İnsan bilmediğinden ve görmediğinden korkar en çok haliyle.

Ama gerçekten korkmalı mıyız? Ne kadar korkmalıyız? Paniklemeli miyiz? Bunlarla ilgili bazı cevaplar mevcut aslında. Bunun için de bazı soruların yanıtlarını beraber arayalım isterseniz.

Artık korona virüsünün ya da Wuhan virüsü ya da N-Cov yahut son bir kararla COVID-19 adı verilen virüsün ne olduğunu az çok herkes biliyor. Her yerde bahsediliyor, sayısız video yapıldı bu konuda.

Ama hızlıca yine bahsedelim ve ardından salgının şu anki durumuna, virüslü sayısı ve ölü sayısına bakalım. Daha sonra mevcut çalışmalardan bahsedelim, Türkiye’ye gelecek mi gelmeyecek mi sorusuna cevap arayalım ve son olarak bizi nelerin beklediğini ve şahsen neler yapabileceğimizi konuşalım.

Öncelikle Dünya Sağlık ...  Devamı

Tarihin En Önemli İcadı: TRANSİSTÖRLER!

Tarihteki en önemli keşif, buluş, gelişme nedir? Geniş düşünelim. İnsanlık tarihinden bahsediyorum. Yüzbinlerce yıldan…

Ateş? Tekerlek? Kağıt? Buharlı makineler?

Hepsi ayrı ayrı çok önemli, çağ açan gelişmeler evet.

Ama bana kalırsa çok ama çok daha önemli bir buluş var.

İnsanlığın son dönemde gösterdiği gelişmeleri gözünüzün önüne getirin. Bilgisayarları, uzay seyahatlerini, cep telefonlarını… İnternet, otomasyon, elektrikli araçlar, uçaklar, uydular… Aklınıza ne gelirse. Geleceği de düşünün. Yapay zeka, artırılmış gerçeklik, yıldızlararası yolculuklar… Bilgi çağı ya da uzay çağı. Ne derseniz diyin.

Hepsini mümkün kılan ve kılacak tek bir icat var. Her şeyi başlatan ufacık bir parça.

TRANSİSTÖRLER!

Peki tüm bu gelişmelerin arkasında. Bu ufacık devrimin arkasında Kuantum Fiziği var desem? Her şeyi. Hepsini Kuantum Fiziğine borçluyuz desem?

Tüm bu ...  Devamı

Hiçbir Şey Kesin Değil – Heisenberg Belirsizlik İlkesi

Kuantum fiziği dediğimizde en temel, en önemli, en kilit bilgi şudur:

“Işık hem dalga gibi davranan bir parçacık, hem de parçacık gibi davranan bir dalgadır”.

Bu bilgi bize aslında kuantum fiziği ile ilgili bilmemiz gereken bir çok şeyi anlatıyor.

Kuantum fiziğinin anlamsızlığını, karmaşıklığını, neden bildiğimiz evrenden çok farklı ele almamız gerektiğini bize net olarak gösteriyor.

Çünkü kuantum fiziği bu bilgi üzerine kurulmuştur.

Ondan sonra bildiğimiz her şey bu bilgiden çıkmıştır desek yeridir.

Ampulün nasıl daha verimli olduğunu bulmaya çalışırken keşfettiğimiz akıl almaz bir evrenin anahtarı gibi.

Sonrasını biliyorsunuz. Yepyeni bir fizik, yepyeni bir matematik… Yepyeni bir anlayış.

Kesin olanın yerini alan olasılıklar, rasgelelikler ve belirsizlikler dünyası…

Bu belirsizlik ise işte bugüne kadar konuşmadığımız belki de en önemli konu.

Kediden bahsettik, ...  Devamı

Bu ROBOT Canlı! – XENOBOT

Bir algıyı daha tamamen değiştirmek üzere toplandık arkadaşlar. Robot deyince aklınıza gelen resimler, olasılıklar… Hepsini unutun. Yani. Biz robot yapacağız sonra onlar dünyayı ele geçirecek diye korkuyorduk ya? İşte hiç korkmamıza gerek yok. Çünkü daha korkunç mu desem, inanılmaz mı desem… Daha başka bir şey yaptık yakın zamanda. Canlı bir robot ürettik. Bir XENOBOT!

Işık Nedir?

Soru.
Jüpiter’e, Satürn’e, Uranüs’e veya Neptün’e ya da bizden milyarlarca ışık yılı uzaktaki hiçbir gök cismine henüz ayak basmış değiliz. Peki buna rağmen mesela bahsettiğim gezegenlerin atmosferinde Hidrojen ve Helyum olduğunu veya Jüpiter’de Satürn’de sıvı formda metal bulunduğunu… Nereden biliyoruz? Yani gidip görmedik ki? Nasıl bilebiliyoruz bunları?
Evrenle ilgili. Çevremizde olup bitenle ilgili tüm bu bilgileri… Nereden biliyoruz?
Hepsinin tek bir cevabı var aslında. Tüm bilgilerin kaynağı.

IŞIK!

Evet… Bundan önce de sayısız kez bahsettik, özellikle KUANTUM MEKANİĞİNİN çıkış noktasından, elektromanyetizmadan bahsederken oldukça değindik ama IŞIK GERÇEKTEN NEDİR? Nasıl oluşur? Bunları henüz konuşmadık. Kuantum Fiziği ile ilgili yeni bir başlangıç videosu olarak da düşünebilirsiniz bu videoyu. Her şeyi temele oturtacak, kuantum macerasında bundan sonra ...  Devamı

Gerçeklikten Kaçış: Maladaptive Daydreaming

Hayalleriniz kontrolden çıktığında, bir takıntı, hatta bir bağımlılık halini aldığında ne olur? Hayal dünyanızın birer parçası olan olaylar, karakterler, kurgular gerçek hayatınızın kontrolünü almaya başladığında? Yaşantınız gerçeklikten gittikçe uzaklaşan bir hayal gücü girdabına dönüştüğünde? İzlediğiniz filmler ya da okuduğunuz kitaplarda etkilendiğiniz karakterler kafanızda kurduğunuz hayal dünyasının karakterleri olmaya başladığında? Ya da hayal gücü sahnenizde çevrenizdeki gerçek insanların da dâhil olduğu gerçeklikle alakası bile olmayan senaryolar kurmaya, bu senaryoları oynatmaya başladığınızda? Ve bunun için işinizi gücünüzü, yaptığınız her şeyi bırakıp saatlerinizi harcamaya başladığınızda?

Dikkat edin. Rüyalardan bahsetmiyorum. Gündüz gözüyle, gözünüz açık kurulan hayaller bunlar. Diğer adıyla Maladaptive Daydreaming’ten ...  Devamı

ENTROPİ: Evrenin Çalışma Şekli ve Termodinamik

Enerji.

Evrendeki her şeyin temeli. Galaksileri. Yıldızları. Gezegenleri besleyen güç.

Bizi biz yapan. Yürüten, düşündüren, gelişmemizi sağlayan, dünyayı aydınlatmamızı sağlayan. Uçaklara, makinelere, bilgisayarlara…  Evimizdeki tüm cihazların… Yediğimiz tüm besinlerin. Her şeyin yakıtı. Enerji…

Gezegenlerden bahsettik. Evrenin kanunlarından. Genel görelilikten. Kütleçekiminden bahsettik.

E=mc2 dedik. Bir sürü denklemden bahsettik. Kuantum fiziği konuşuyoruz. Daha da konuşacağız. Hepsi etrafımızda olup bitenleri açıklayan sihirli formüller.

Ama bir şeyden bahsetmedik hala.  Tüm bunların arkasındaki “şeyden”. Tüm formüllerde mutlaka gördüğümüz o güçten bahsetmedik. Onu anlamadan da birçok şey yerine oturmayacak.

Enerjiden.

Bahsetmedik.

Sahi… Nedir enerji? Yani. Zaman gibi. O kadar soyut kalıyor ki. Bir anda sorunca bazı açıklamalar yapabiliyor, yorumlayabiliyoruz ama ...  Devamı

Dünyayı Değiştiren Adam: James Clerk Maxwell ve Elektromanyetizma

Tarihte yaşamış en önemli bilim insanları desem?

Özellikle fizik alanında. Tarihte çağ açıp çağ kapatmış isimler kimler?

Aklınıza hangi isimler geliyor? Bunu elbette Bebar Bilim takipçilerine sorarsanız size bir sürü isim sayacaktır. Benim takipçilerim bu konuda herkesi şaşırtacaktır. Max Planck’ten, Niels Bohr’dan, Heisenberg, Schrödinger, Max Born, Volta, Oersted, Bell’den ve daha bir çoğundan hemen bahsedecektir size.

Ama. Dışarıda herhangi birini çevirsek. Az çok okulda fizik dersi almış birine sorsak.

İlk duyacağınız isimler. Isaac Newton ve Albert Einstein olacaktır.

Bir üçüncüsü. I-ıh. Çok zorlamanız lazım.

Fakat kitaplarda satır aralarında kalmış, çok az kişinin bildiği, bilenlerin de hakkını pek teslim etmediği 3üncü bir büyük bilim insanı var. Newton ve Einstein’dan aşağı kalır yanı olmayan ve hatta belki de Einstein’ı Einstein yapan kişi. Nereden mi ...  Devamı